http://bbs.izdinix.com/thread-64585-1-1.html

http://bbs.bagdax.cn/thread-32968-1-1.html

http://bbs.bozqir.com.cn/forum.php?mod=viewthread&tid=7838

 
PDF Nusxisi:  http://www.meripet.com/2015/20150821_stephen_hawking.pdf

Amérika Kaliforniye shtati Krémniy Jilghisida In’glizche «Intel» dep atilidighan bir chong shirket bar bolup, u ishlepchiqiridighan asasliq mehsulat In’glizche «CPU» (Central Processing Unit, merkiziy birterep qilghuch) dep atilidighan «kompyutér méngisi»  din ibaret.  Méning bilishimche hazir pütün dunya miqyasida ishlitiliwatqan kompyutér «CPU» sining 70 pirsentidin köprekini mushu shirket ishlep chiqiridu.

Bügün (2015-yili 20-Awghust küni) ashu shirkettiki «Perez boyiche hésablash tejribixanisi» ning diréktori, bash inzhénér, doktor Lama Nachman NASA merkizi J P L gha kélip, ular 10 yildin artuq waqittin buyan dunyagha dangliq fizika alimi Stiwin Xawkinggha qandaq yardem qiliwatqanliqi heqqide bir meydan doklat berdi.

Bu ishning arqa körünishi mundaq iken:  J P L diki fizikashunas, doktor Sholeh Nikzad (Shouleh Nikzad) bir qanche yildin buyan Amérika «Ménge xeritisini ishlep chiqish we méngini dawalash jem’iyiti» (Society of Brain Mapping and Therapeutics) ning re’islik wezipisinimu ötewaqtan bolup, bu jem’iyet 2014-yili «Jasaret we xizmitige özini atash nemunisi mukapiti» ni Stiwin Xawkinggha béridu.  Shu chaghda doktor Nikzad Intéldiki doktor Nachman qatarliq bir guruppa mutexessislerning Stiwin Xawkinggha yardem qilidighan bir qisim yéngi téxnologiyilerni wujutqa keltürüsh yolida tirishiwatqanliqini anglaydu.  Shuning bilen J P L diki Nikzad Intéldiki Nachmanni bügün bizning idaride özliri qiliwatqan yéngiliqlar heqqide bir meydan doklat bérishke teklip qilidu.

1-resim: J P L diki fizikashunas, doktor Nikzad xanim (aldinqi qur soldin 1-kishi) 2014-yili Stiwin Xawkinggha mukapat bergen waqittiki bir körinish.

Stiwin Xawking 1963-yili «Heriket nyuron késili» (motor neurone disease) dep atilidighan bir xil késelge griptar bolghan bolup, doxturlar eslide uni yene 2 yilla yashiyalaydu, dep perez qilghan.  Emma u hazirghiche yashapla qalmay, ka’inat fizikashunasliqi jehette hazirqi zamandiki bir eng dangliq alimgha aylandi.  Uning pütün bedini asasiy jehettin palech bolsimu, peqet qol barmaqlirining aziraq heriki, yüz térisining herikiti, we közining herikitige tayinip, kompyutérdiki höjjetlerni échish, xet urup nutuq teyyarlash, we alahide yasalghan eswablargha tayinip sözlesh qatarliq ishlarni qilip kéliwétiptu.  Doktor Nachmanning déyishiche, u qarap turghanda Stiwin Xawkingning kompyutérdiki bir parche höjjetni échishi üchün 3.5 minuttin 4.5 minutqiche waqit kétiptu.  Hazir Intéldiki Nachman qatarliq bir guruppa mutexessisler Stiwinning barmaq herikitini azlitip, kompyutérdiki höjjetlerni échish we xet urush qatarliq meshghulatni yüz térisi we köz herikitige oxshash bashqa nersilerge tayinip élip baridighan yéngi téxnikilarni wujutqa keltürüsh yolida tirishiwétiptu.

Intél «CPU» ishlepchiqirishtin bashqa « Perez boyiche hésablash» téxnikisigha a’it töwendiki sahelerde ilmiy tetqiqat élip bériwétiptu:

--Infra qizil nurluq sezgüch

--Chongqurluq kamérasi

--Sözni aldin perez qilish

--Yüzdiki ipadilerni tonush

--Söz tonush

--Brikme söz yasash

--Tikilip qarashqa egishish

--Ménge kompyutéri bilen tutashturghuchi

2-resim: Yuqiridiki tizimlikning In’glizchisi.

3-resim: J P L diki Nikzad xanim bügunki doklat üchün kirish söz sözlewatqan körinish.

4-resim: Intéldin kelgen Nachman xanim doklat bériwatqan bir körinish.

5-resim: Intéldiki mutexessisler Stiwin Xawking bilen bille ishlewatqan waqittiki bir körinish.

6-resim: Intélde élip bériliwatqan bir tetqiqat heqqidiki mezmun. 

Men bügün nahayiti köp oylandim.  Hemde wetendiki bir inimiz manga yéqinda yazghan töwendiki xetni eslidim.  Hazir dunya uchqandek tereqqiy qiliwatidu.  Stiwin Xawkingdek bezi palech ademler dawamliq yéngiliq yaritish üchün yéngi téxnologiyige tayinip ish élip bériwétiptu.  Emma bizning bir qisim yash ewlatlirimiz téxiche aqilane ish bilen hamaqetliknimu perqlendürelmey, ömrini bihude ötküzgili turuptu.  Waqit bir tal atqan oqqa oxshaydu.  U bir ketkenche ikkinchi qaytip kelmeydu.  Men burunqi yazmilirida özüm bashlan’ghuch we ottura mektepte oqughan waqittiki ehwalni, yézida qayta terbiye alghan waqittiki ehwalni, we aliy mektepte oqughan waqittiki ehwallirimni sözlep berdim.  Men hazir optika ilmi we optika inzhénérliqi bilen shughullinimen.  Optika ilmining asasi «éléktro-magnét meydani we dolquni» we «Makswél tenglimisi» dégenlerdin ibaret bolup, men Shinjang Uniwérsitétide radi’o-éléktronika kespide oqughan waqtimda yuqiridiki derslerni öteleydighan oqutquchi mewjut bolmighan.  Shunglashqa bir oqutquchi bizge Makswél tenglimisini yadladquzup, shuningdin imtihan élip, ashu derslerni tamamlighan iduq.  Men kéyin Shangxey Qatnash Uniwérsitétige bérip, éléktro-magnét meydani kespide bir yil bilim ashurdum.  Yaponiye we Amérikidiki oqush we tetqiqat ishlirini ashu asasimgha tayinip élip bardim.  Hazirmu ashu asasqa tayinip ishlewatimen.  Nachar ma’arip shara’itida sewiyisi töwen derslerni puxta öginip méngish waqitni héch néme ögenmey bikar ötküziwétishtin ming hesse yaxshi.  Men bizning yash ewladlirimizning bir az oyghinishini, hamaqetlik qilmay, aqilane ish qilishini tolimu ümid qilimen.  Peqet shundaq qilghandila milletning güllinishige ümid tughulidu.

Töwendikisi manga wetendin kelgen bir parche xet:

«Erkinka, mushu balilarning bolupmu aliy mektep oqughuchilirining öginishi toghrisida téma yollisingiz bolatti. Hazir balilarning öginish qizghinliqi nahayiti töwen, ular buning sewebini pütünley junggoning maaripigha artip qoyidu. Az bolmighan kishilerning neziride ularning imtihandin ötelmesliki, yaxshi öginelmeslikining sewebi tirishmasliqida emes, belki junggoning maaripida, ularche ular amrikida bolsa özi qizighidighan ishni qilip (biraq ularning köpinchisi özining némige qiziqidighanliqini uqmaydu) ghayet zor ishlarni qiliwétemish. Hetta bir qisim oqughuchilar imtihandin ötelmeslikni, ögenmeslikni özining danaliqi hésablaydu, téxi öginishi yaxshi kishilerni bolsa kallisi yüyülüp ketken dep zangliq qilidu. Emeliyette junggo maaripida kemchillik bar, lékin birge birni qoshsa junggodimu amrikidimu ikki bolidu, intigral bilen diffirinsyal junggudimu , amrikidimu oxshash. Nyotonning qanuni junggodimu, amrikidimu oxshashla küchke ige. junggodimu , amrikidimu programma tüzüsh üchün c til, Java，  PHP qatarliqlarni öginish kérek. Peqet bizning makiszmni artuq öginidighanla yérimiz bar, bashqa bilimler hemmisila oxshash. Biraq bezilerning neziride junggoning hemme némisila bolmaydu. 

bu yil oqush püttürmekchi bolghan bir nechche mektepdash inim oqush püttürelmidi, eyiplisem qayil bolmay gunahning maaripta ikenlikini éyitti, men gunahning maaripta emes, ularning künde torxanigha kirip 英雄联盟 oynighanliqida ikenlikini désem, torlarda oquwalghan junggoning maaripining nacharliqi, chet'elning maaripining ésilliqi toghrisida ders sözlidi. Bu xil ehwal xilila ewj élip qaldi, déqqet qildingizmikin, torlardimu hedésila oqumighanlar yazghan oqughanlarni eyipleydighan tima köp, inkaslardimu pat-patla oqumighan danaliqini pesh qilip oqughanlarni zangliq qilip qoyidu.

Dunyada mukemmellik mewjut emes, junggo maaripida kemchillik bar, chet'el maaripimu hem shundaq. Junggoning maaripini imtihan maaripi dep eyipligen bilen, xatalashmisam chet'eldimu imtihan'gha étibar béridu, xarward, massa chustis, okisaord qatarliq dangliq mekteplermu imtihan netijisi yuqiri oqughuchilarni qobul qilidu, hergiz imtihandin ötelmigenlerni emes. Tashpolatkammu bir témida amrikida öginishi yaxshi oqughuchilar bek köp bolghanliqtin, téximu yaxshisini qobul qilish üchün nomuri yuqiri oqughuchilarning derstin sirtqi paaliyitini sélishturidu dégen, démek eng awwal netije, yeni öginish netijisi muhim.

Chet'elge chiqqanlar damdam qilimen dep heddidin artuq maxtap, bu yerdikilerge ziyankeshlik qilip qoyiwatidu. Shunga maarip öginish toghrisida maqale yazsingiz bolatti.»

Paydilinish Materiyalliri:

[1] http://www.worldbrainmapping.org/about-sbmt

[2] Welcome to the Society for Brain Mapping and Therapeutics

http://www.worldbrainmapping.org/

[3] Stephen Hawking

http://www.hawking.org.uk/

[4] Society for Brain Mapping & Therapeutics Announces "Beacon of Courage and Dedication Award" to Professor Stephen Hawking at Black Tie Gala on Saturday, March 7

http://www.prnewswire.com/news-releases/society-for-brain-mapping--therapeutics-announces-beacon-of-courage-and-dedication-award-to-professor-stephen-hawking-at-black-tie-gala-on-saturday-march-7-300045701.html

© Copyright 2014 Uyghur Meripet  Torbéti 

Visits Number