Elyüksel

2016-yili 5-ayning 20-küni

Kona yéziq nusxisi:

http://bbs.izdinix.com/forum.php?mod=viewthread&tid=68010

http://bbs.bagdax.cn/thread-52591-1-1.html

PDF:  http://www.meripet.com/2016/20160520_human_nature.pdf

Yalqun dadisi Ghalip bilen bir déngiz qirghiqidiki qumluqta kétiwatqanda, déngiz dolquni bilen hepiliship, qirghaqtiki qumning üstige chiqiwélishqa urunuwatqan bir chayan (sériq éshek) ni uchritidu. Ghalip chayanni sudin süzüwalmaqchi bolghanda, chayan uni bir qétim chéqip, uning qolidin sekrep chiqip, su ichige kirip kétidu. Ghalip uni yene bir qétim süzüwalmaqchi bolghanda, chayan uni yene bir qétim chéqiwalidu.

 

Shuning bilen Yalqun dadisigha: «Dada, uning bilen karing bolmisun! U qutquzuwélishqa erzimeydu.» deydu.

 

Emma Ghalip yene bir qétim sinaydu, hemde bu qétim muweppeqiyetlik bolup, héliqi chayanni qumning üstige tashlap qoyidu.

 

Shuningdin kéyin Ghalip oghligha mundaq dep jawab béridu: «Balam, chayanning tebi’iy xususiyiti bashqa nersini chéqish. Bu uning tebi’iti. Men uninggha yardem qilish yolini tallidim, sewebi u méning tebi’itim.»

 

Bu yerde Ghalip oghligha adem bolushning bir intayin muhim dersini ögitidu. Bashqa janliqlargha oxshash, bizmu özimizni qoghdap qélish we shexsiyetchiliktin néri turush tebi’iy xususiyiti bilen tughulghan. Hemde biz bashqilargha we bashqa janliqlargha köyünüsh tuyghusi we asaslash qabiliyiti bilen tartuqlan’ghan bolup, oylash we öz menpe’iti chembirikining sirtida ish-heriket élip bérish tebi’iy xususiyitigimu ige qilin’ghan.

 

Insan tebi’iti intayin murekkep kélidu. Bizning tebi’itimizde méhriban bolush, köyümchan bolush we merd bolush terkiblirimu bar, shundaqla rehimsiz bolush, shexsiyetchi bolush we semimiyetsiz bolush terkiblirimu bar. Biz özimizdiki ésil tebi’iy xususiyetlerni téximu küchlendüreleymiz, yaki bolmisa ularni bir yaqqa qayrip qoyalaymiz.

 

Bir qisim kishiler héliqi chayandek yol tutidu. Ular selbiy tebi’iy xususiyetler we selbiy inkas shekilliri ichige qamilip qélip, shuni özlirining tebi’iy xususiyetliri, dep hésablaydu. Hemde «Men ashundaq adem», dégen tonush bilen yashaydu.

 

Héch qandaq adem yaxshi yaki yaman xaraktér bilen tughulmaydu. Biz yaxshi xaraktér bilen yaman xaraktérning xalighan birsige érisheleydighan, özimizning eng axirqi tebi’itini özimiz talliyalaydighan qabiliyet bilen tughulghan. Biz yaxshi adem bolushni tallighanda, choqum yaxshi adem bolalaymiz.

 

1-resim: Balilirigha köyüshmu insan tebi’iy xususiyetlirining biri.

 

 

Paydilinish menbesi:

 

Michael Josephson: « The Scorpion and Human Nature»

http://whatwillmatter.com/2013/05/commentary-825-5-the-scorpion-and-human-nature/

 

 

Eskertish: Eslidiki In’glizche isimlarni «Yalqun» we «Ghalip» dégenlerge men özüm özgerttim.

 

Bu maqalini «Pidakar» qérindishimiz tehrirlidi.

 

 

Bu maqalini «Pidakar» qérindishimiz tehrirlidi.

© Copyright 2014 Uyghur Meripet  Torbéti