Bizni Néme Bextlik Qilidu?

Erkin Sidiq

2015-yili 1-ayning 23-küni

Kona yéziq nusxisi:

http://bbs.izdinix.com/thread-62033-1-1.html

PDF Nusxisi: http://www.meripet.com/PDF/20150123_bexitlik.pdf

Men yéqinda özümning «Yalghanchiliqqa ait 12 heqiqet» dégen yazmisida Amérikidiki «Maykul Joséfson» (Michael Josephson) isimlik bir tonulghan exlaq mutexessisini qisqiche tonushturghan idim. 2015-yili 14-Yanwar küni Maykul özining tor bétide «Bizni néme bextlik qilidu?» dégen témida bir qisqa yazmisini élan qildi. Töwendikisi ashu yazmining toluq mezmuni [1].

Hazir bextlik bolushning mahiyiti we sewebliri toghrisidiki bilimler künsayin köpiyip méngiwatidu.

Hemmige ayan bolghan bir nuqta shuki, bextlik bolush bir xil héssiyat bolup, u hergizmu bir xil ehwal emes. Bext xushalliqtin köprek nersini öz ichige alidu. U uzun muddet dawamlishalaydighan rahetlik, saghlamliq yaki xushalliq tuyghusidin ibaret.

Bizning bextlik bolushimizni özimizge néme ish yüz bergenliki belgilimeydu, belki özimizning ichide néme ish yüz bergenliki belgileydu. Bashqiche qilip éytqanda, bext déginimiz, öz hayatimizgha baha bérishte özimiz tallighan usuldin ibaret. Abé Linkolin (Abe Lincoln) mundaq dégen: «Kishiler qanchilik bextlik bolushni xalisa, adette shunchilik bextlik bolidu.» Bir Budda dini maqal-temsili bizge mundaq deydu: Aghriqtin saqlan’ghili bolmaydu, emma aghriqning azabini tartish-tartmasliq özimizge baghliq.

Undaqta, bextlik kishilerning eng ortaq xususiyiti néme? U pul emes, u nam-shöhret emes, yaki u chirayining chirayliqliqimu emes. U bir ademning eqlimu emes, yaki talantimu emes. Belki, bextlik bolushtiki eng muhim ikki amil razimenlik, we qana’etlinerlik kishilik munasiwetlerdin ibaret.

Bextning formulasi nahayitimu addiy: Allah ata qilghan németlerni sanap, a’ilisi bilen dostliridin obdan huzurlinish.

Échinishliq bolghini shuki, addiy ish dawamliq asan ish bolup kelmeydu.

Tebi’iy xususiyiti öz könglide bir qarangghu kélechek we ümidsizliknila peyda qilidighan kishiler öz könglini qaytidin terbiyelimise bolmaydu. «Bextlik bolush déginimiz özi istigen nersilerge érishish emes, belki özi érisheleydighan nersilerni istesh» déyish bir ish, özi érishken nersiler bilen heqiqiy türde qana’et hasil qilish bolsa bashqa bir ish.

1-resim: Özi érisheleydighan nersilerni istesh.

Nurghun kishiler ijabiy tepekkur qilish aditini yétildürüsh üchün, özi üchün bir qatar qattiq tüzümlerni tüzüp chiqmisa, hemde ashu tüzümlerge qattiq emel qilishni obdan meshiq qilmisa bolmaydu.

Bezide bir adem melum bir mesilige nispeten qarash nuqtisini özgertip, uning ümidsizlikke tolghan yüzinila emes, belki uning ümidke tolghan ichki qismini körüp, yérimida su bar yérimi quruq istakanning quruq yérimini emes, belki su bar yérimini körsila, u adem bextlik bolalaydu. Yene bezide bir adem özini azab, ümidsizlik yaki hesetning patqiqigha paturup qoqymay, özining könglini yaxshi oy-pikir terepke, we özi minnetdar bolushqa tégishlik nersilerge mejburi halda burisila, u adem bextlik bolalaydu.

Bir ademning her bir ishning eng yaxshi teripini körüsh we körsitip bérishke oxshash ijabiy pozitsiyelik bolush bolush qabiliyiti bashqilar bilen ehmiyetlik munasiwetlerni ornitish we saqlash üchünmu intayin muhim.

Maykul Joséfson Heqqide

Bu mezmun özümning «Yalghanchiliqqa ait 12 heqiqet» dégen maqalisidin élindi.

Amérikida Maykul Joséfson (Michael Josephson) isimlik bir exlaq mutexessisi bar. Uning «Joséfson Exlaq Instituti» dep atilidighan bir shirkiti bar bolup, u qilghan muhim ishlarning biri «Exlaq muhim» (Character Counts) dégen projékttin ibaret. U nurghun chong sorunlarda alahide teklip qilin’ghan mutexessis süpitide nutuq sözligen, hemde hökümet, shirket-karxana, ma’arip, tenterbiye, saqchi idariliri, axbarat orunliri, qanun, we herbiy orunlarning emeldarliri bolup jem’iy 100000 din artuq kishige meslihetchilik xizmiti qilip bergen. U Los An’zhélis rayonining «KNX-1070» dégen radiyosida «Exlaq muhim» dégen témida obzor sözligili 15 yildek bolghan bolup, menmu uning xéli köp obzorlirini anglighan, hemde uni shu arqiliq tonughan. U hazirghiche exlaq mesilirige a’it kitablardinmu xéli köp kitab chiqarghan.

2-resim: Maykul Joséfson

Maykul yazghan kitablarning ichidiki 8 parche kitabning mawzusining Uyghurchisi töwendikilerge yéqin kélidu:

(1) Ammiwi xizmet exlaqining besh prinsipi

(2) Salametlikte yaxshiraq bolush üchün aldi bilen késel bolushning hajiti yoq

(3) Exlaqiy qarar élish heqqide

(4) Yaxshi künler téxi aldingizda

(5) Ata-anilarning on nechche yashliq balisida yaxshi exlaq yétildürüshi

(6) Yaxshi exlaqning küchi

(7) Her xil türlerge pul ajritish we her xil türlerge pul élishtiki exlaq: Saxawetni yaxshilash

(8) Amérika mektepliridiki exlaqiy qimmet, exlaqiy pozitsiye we exlaqiy ipadiler

Paydilinish matériyali:

[1] So, What Makes Us Happy?

http://whatwillmatter.com/2013/12/commentary-783-4-so-what-makes-us-happy/

© Copyright 2014 Uyghur Meripet  Torbéti 

Wheelchair