Erkin Sidiqning Qisqiche Terjimali

[1-Bölum], [2-Bölum], [3-Bölum], [4-Bölum], [5-Bölum]
[6-Bölum], [7-Bölum], [8-Bölum], [9-Bölum], [10-Bölum]
[11-Bölum], [12-Bölum], [13-Bölum], [14-Bölum], [15-Bölum]

13. Amérika Yuqiri Téxnikiliq Shirketliridiki Xizmet

Biz eslide buningdin kéyinki bölümlernimu aldinqi bölümlerge oxshash bir az tepsiliraq yézip teyyarlashni oylighan iduq. Biraq, Erkin Sidiqning chet eldiki oqush we xizmitige ait bolghan oqurmenler bir qeder qiziqidighan nurghun melumatlar Erkin Sidiqning Biliwal tor béti bilen ötküzgen yazma söhbitide otturigha qoyulup bolghanliqi üchün, ularni bu yerde qayta tekrarlimasliqni muwapiq körduq. Qiziqquchilar Biliwal, Bostan we Bilik tor betliridin Söhbetning munasiwetlik qisimlirini körüwalsa bolidu. Shunga buningdin kéyinki bölümler nisbeten qisqa bolup, uningda peqet chong-chong weqelerla xulasilendi. Oqurmenlerning xewerdar bolup qélishini, hemde toghra chüshinishini soraymiz.

(1) CVI Lazér Nuri Shirkiti ("CVI Laser Corporation")

Erkin Sidiq shimaliy Kaliforniyidiki "Livermore" dégen sheherge jaylashqan Sandia dölet tejribixanisida post-doktorluq qiliwatqanda, uning bu dölet tejribixanisi idarisining ichige kirishige yol qoyulmighanliqi üchün, uning projekt (tetqiqat) guruppisi achidighan heptilik tetqiqat yighinini mushu idarige 10 kilométirdek kélidighan "CVI Lazér Nuri Shirkiti" (In’glizche "CVI Laser Corporation", http://www.cvilaser.com) dégen shirkette achti. Bu shirketning bash idarisi Yéngi Méksika (New Mexico) shitatida bolup, shimaliy Kaliforniyedikisi uning bir tarmaq shirkiti idi. Bu tarmaq shirketning bashliqi, pütün shirketning muawin reisi Alékis (Alex Jacobson) eslide Kaliforniye Uniwérsitétining Barkléy (Berkeley) shöbiside doktorluq unwanigha érishken bolup, Erkin Sidiqning ustazi Rick Trebino bilen Alékis ikkisi oqughuchi dewridin tartipla tonush idi. Alékis yehudiy millitidin bolup, kichik waqtida Sowét Ittipaqidin Amérikigha köchmen bolup kelgen idi. Umu intayin talantliq we eqilliq kishi bolup, optika we optikiliq méxanika saheside intayin yuqiri iqtidargha ige idi. CVI ning pütün optikiliq méxanika mehsulatlirini u özi layihilep chiqarghan idi. Alékisning iqtidarigha bek ishen'genliki üchün, Rik ependi özliri yasap chiqarmaqchi bolghan atmosféra qatlimidiki ozon qewitini tekshürüshke ishlitidighan bir "Lidar" üskünining optikiliq we méxanikiliq zapchaslirini yasap chiqish ishini ashu Alékiske bergen idi.

Alékiske Erkin Sidiq bek yarap ketkenliki üchün, u CVI ning bash shirkiti bilen qayta-qayta muzakiriliship, Erkin Sidiqning Sandiadiki post-doktorluq ishi tamamlan'ghanda, uni CVI gha xizmetke alidighan boldi. Shuning bilen 1996-yili 9-ayning 26-küni Erkin Sidiq CVI da ali derijilik optika énjénéri (In’glizche "Senior Optical Engineer") bolup xizmet bashlidi. Deslepte u lazér nuri üskünilirige ishlitilidighan her xil optikiliq zapchaslarni layihilesh ishliri bilen shughullandi. Alte aydek waqit ötkendin kéyin, u shirketning lazér nuri zapchaslirini chiqiridighan bölümige bashliq bolup, énjénérlik bilen bu xizmetni teng ishlidi. Bundaq zapchaslarni chiqiridighan üskünilerning ismi "heqiqiy boshluq chembiri" bolup, In’glizche "Vacuum Chamber" dep ataydu. CVI ning shimaliy Kaliforniyidiki tarmaq shirkitide bundaq üskünidin jemi üchi bar bolup, uning her birsi her 2 saette bir nechche ming dollardin 10 ming dollarghiche qimmettiki optika zapchaslirini ishlep chiqiridu. Bir üskünining her birsini bir téxnik bashquridu. Uning bashqurulushi intayin murekkep bolghachqa, téxniktin intayin yuqiri iqtidar telep qilidu. Erkin Sidiq bu üskünini bashqurushni özi puxta öginip, yéngidin ishqa élin'ghan téxniklarni terbiyilesh ishini özi élip bardi. Bir qétim u aliy mektep toluq kursini püttürgen yéngi téxniktin 3 kishini ishqa élip, ularning ichidiki ikkisi bu üskünini bashqurush maharitini zadila öginelmigenliki üchün, ularning ichidiki 2 kishini 3 heptidin kéyin ishtin boshatti. Kitablargha yézilishiche, mushundaq üskünide ishlep chiqarghan optikiliq zapchisining tekshilik derijisidiki dunya rékorti 2 pirsent bolup, Erkin Sidiq mushundaq tekshilikni emelge ashurush üstide bir mezgil tetqiqat élip bérip, buning tekshilik derijisini 0.5 pirsentke yetküzdi. Bu ishning mehsulat ishlepchiqirish ünümini yuqiri kötürüshke zor paydisi bolup, CVI da chong tesir qozghidi. Mushu bir mezgil waqit ichide Alékis Erkin Sidiqning tesirige köp uchrap, Uyghurlargha intayin amraq bolup ketti. U Uyghurlargha hörmet qilish yüzisidin, choshqa göshi yéyishnimu toxtatti. Mushu mezgilde Erkin Sidiq shinjang uniwérsitéti fizika fakultétini özi bilen oxshash waqitta püttürüp, kéyin Amérikigha kélip orunliship qalghan dosti adil atawullanimu CVI gha optika énjénéri qilip ishqa élip, ikkisi bu shirkette bir yildin artuq waqit birge ishlidi. Her küni chüshlük tamaqta bu ikkisi Uyghurche mungdashti. Ish ariliqidimu Erkin Sidiq adilning qéshigha bérip, bir qanche minut parangliship kéletti. Erkin Sidiq üchün bu bir mezgil CVI diki eng yaxshi ötken waqitlar boldi.

CVI we Amérikidiki bashqa bir qisim shirketler ishlep chiqiridighan, intayin qisqa optika pulsé (In’glizche "ultra-short optical pulse") üchün ishlitidighan bezi zapchaslar bar bolup, shirketler uni ishlep chiqarghan bilen, uning ölchemge yetken-yetmigenlikini ölchep chiqidighan apparat yoq idi. Shunga Alékis Erkin Sidiqqa In’glizche "White light interferometer" dep atilidighan bir optikiliq ölchesh apparatini layihilep ishlep chiqishni tapshurdi. Erkin Sidiq CVI ning ichide bir éléktro-optikiliq tejribixana qurup, u apparatni özi layihilep, uning optika, éléktronika, méxanika we yumshaq détallirining hemmisini özi layihilep, eng axirqi apparatnimu özi yasap chiqti. Eyni waqitta bundaq apparattin dunyaning bashqa yerliridiki tejribixanilarda peqet üchila bar idi. Kaliforniyidiki "Coherent" dégen chong kölemlik optika shirkiti bu ishtin xewer tapqandin kéyin, u apparattin her birsini 15 ming dollardin üch dane sétiwélishni telep qilghan bolsimu, Alékis undaq qilishqa unimidi. Birinchidin, bu apparatni bashqurush bek qiyin bolup, sétilip bolghan apparatning kéyinki téxnikiliq yardem ishlirini qilidighan'gha CVI ning adem küchi yoq idi. Yene bir tereptin, Coherent bu apparatni sétiwalsa, ular CVI we bashqa shirketler ishlep chiqarghan zapchaslarning süpitini we lahiyisini tekshürüp éniqliwélish iqtidarigha ige bolup qalatti. Bu CVI üchün paydisiz idi.

CVI bir mezgil dunyagha meshur bolghan, kompyutér CPU sini ishlep chiqiridighan "Intel" dégen shirketke, yuqurida tilgha élin'ghan "heqiqiy boshluq chembiri" üskünisining kichik tiptikisini ishlep chiqirip satti. Intel bu üskünini özlirining buzuq chiqip qalghan CPU sini tekshürüsh üchün ishlitetti. Bu üskünige ishlitidighan In’glizche "Lock-in Amplifier" dep atilidighan bir éléktronluq apparat bar bolup, burun CVI u apparatni bashqa bir shirkettin birsini 3 ming dollargha sétip alatti. Uning hejmi chong we bahasi yuqiri bolghachqa, Alékis Erkin Sidiqqa mushundaq apparattin özlirige muwapiq kélidighan qilip birni layihilep yasap chiqishni tapshurdi. Shuning bilen Erkin Sidiq UCD din bir kitabni ariyetke élip ekélip, shu kitabtiki bilimlerge asasen bundaq apparattin birni özi layihilep, uning zapchaslirini u bu shirketlerdin sétip élip teyyarlap, eng axirida 100-200 dollar chiqim bilen bu apparatning bir sinaq nusxisini yasap chiqti. Lékin, Intel shirkiti CVI din yéngi üsküne élishni toxtitish sewebi bilen, bu éléktronluq apparat emeliy ishlargha ishlitilmidi.

Erkin Sidiq CVI gha yéngi ishqa chüshkende, uning ailisi téxiche dawis dégen sheherde bolup, ikki yerning ariliqi 100 kilométir kéletti. Her küni bundaq uzun ariliqni bésip ishqa kélip-kétish bek qiyin bolghachqa, Erkin Sidiq Livermore gha yéqin yene bir sheherde turuwatqan Adil Atawulla, Nuri Ablikim we Gheyret Sabit qatarliq 3 Uyghur yashlirigha qoshulup, bir yataqta turup turdi. Bu yataqqa kéyinche Polat Ömer isimlik yene bir yash kélip qoshuldi. Erkin Sidiq öyige her Jüme küni kechte qaytip kétip, kéyinki Düshenbe küni etigende qaytip keldi. Bu mezgildiki yataq turmushi intayin köngüllük ötti. Yataqtikiler axshimi oxshimighan waqitta qaytip kélip, her xil tamaqlarni etkenliki üchün, tamaqni tertipsiz halda köp yewélip, Erkin Sidiqmu bir qanche ayning ichide bashqichila semrip, qosaq sélip ketken idi. Mushundaq turmushni 6 aydin köprek ötküzüp, 1997-yili Aman’gül sakraméntodiki Kaliforniye shtat uniwérsitétining kompyutér ilmiy magéstirliqini tügetkendin kéyin, 5-ayning 14-küni Erkin Sidiqning shirkitige 25 kilométir kélidighan "San Ramon" dégen sheherdin bir öy sétiwélip, öyini shu yerge köchürüp keldi. Erkin Sidiq kéyinche birer yil waqit tiriship, öz bedinini aran eslige keltürüwaldi.

CVI diki yuqirida tilgha élin'ghan xizmetler Erkin Sidiq üchün nahayiti qiziqarliq tuyulghan idi. Erkin Sidiqning maashimu ikki yérim yil waqit ichide shirketke yéngi kirgen waqittikige qarighanda 45 pirsent östürüp bérilgen idi. Lékin, 1999-yilining kéyinki yérimigha kelgende, CVI da Erkin Sidiqqa chushluq qiziqarliq we yuqiri talant bilen yuqiri iqtidar telep qilidighan yéngi ishlar anche köp qalmidi. Waqitni israp qilmasliq üchün, u shirkette nime ish bolsa, shuni qilip turdi. Bezi künliri téléfonda xéridarlar bilen sözliship, shirketning mehsulatlirini satidighanlardin birersi aghrip qalsa, shularning ornida xéridarlargha optika zapchaslirini sétish ishlirinimu qilip baqti. Bir qétim shirketning méxanikiliq optika zapchaslirigha shirket ismi bilen zapchas markisini yazidighan qimmet bahaliq lazér nurluq üsküne buzulup qalghanda, Erkin Sidiq uni chuwup, tekshürüsh arqiliq, uning bir éléktronluq zapchisi köyüp ketkinini bayqap, u zapchasni sétip ekeldürüp, bu üskünini rémont qilip saqaytti. Bu ish Alékisni qattiq tesirlendürdi. Lékin, Erkin Sidiq oz ömrining qalghan qismini mushundaq ishlar bilen ötküzüshni xalimaytti.

1999-yili 10-ayda, Erkin Sidiq bashqa 2 kishi bilen birliship qurghan bir shirketning ishi bilen (bu shirket toghrisida mushu bölümning axirida yene ayrim toxtilimiz), jenubiy Kaliforniyidiki bir chong tejribixanigha bir heptilik xizmetke baridighan boldi. U yerge méngishtin burun Erkin Sidiq intérnét arqiliq bashqa xizmet izdeshke bashlighan bolup, jenubiy Kaliforniyidiki yéngi qurulghan bir shirkette özige layiq bir xizmet barliqini bayqidi. Hemde ular bilen téléfonda körüshüp bolghandin kéyin, ular Erkin Sidiq bilen bir qétim yüz turane körüshidighan boldi. Erkin Sidiq bu ishni yuquriqi bir heptilik ish bilen oxshash waqitqa toghrilidi. Hemde shu qétim bu yéngi shirket bilen körüshkendin kéyin, ular Erkin Sidiqni ishqa élishni qarar qildi. Erkin Sidiq shu yili 12-ayning 10-küni Alékiske öz xizmitidin istipa béridighan xetni tapshurdi (Amérikining shirketliri yuqiri derijilik xadimlardin öz xizmitidin istipa béridighanda 2 hepte burun iltimas qilishni telep qilidu). Alékismu bu waqitlarda CVI ning Erkin Sidiqqa muwapiq kelmeydighan bolup qalghanliqini hés qilip turghan bolghachqa, Erkin Sidiqning bu iltimasigha azraqmu xapa bolmidi. Erkin Sidiq 12-ayning axirghiche CVI da turup, yéngi yildin bashlap héliqi yéngi shirketke ishqa chüshidighan boldi.

(2) Kalarmeks Téxnologiye Shirkiti ("ColorMax Technology Incorporated")

Erkin Sidiq 2000-yili yéngi yil bayrimini öz öyide ötküzüp, 1-ayning 2-küni turmushqa kéreklik nersilirini özining Toyota 4-runner markiliq mashinisigha qachilap, jenubiy Kaliforniyige qarap yol aldi. Bu Erkin Sidiqning Yaponiyige barghan we Amérikigha yéngi kelgen waqittin kéyinki öz öyidin yene bir qétim, yeni 3-qétim ayrilishi idi. U bir Amérikiliqning bir éghizliq öyini éyigha 450 dollar töleydighan'gha ijarige aldi. Deslepte u yerge özi yalghuz bérip, yérim yilche waqit ötkendin kéyin andin u yerdin öy élip, ailini yötkep kétishni pilanlidi. U yerning hazirqi öyi bilen bolghan ariliqi 600 kilométir kéletti. U yolda yalghuz kétiwétip, mashinida Uyghurche naxsha CD si anglap mangdi. Naxshilarning arisidin "Tumanliq kéche" dégen naxsha chiqqanda, Erkin Sidiqning köngli biraqla buzulup, közidin taram-taram yash éqip ketti. Erkin Sidiq bu chaghda özini xuddi Uyghur yézisidiki yaz künliri hashargha mangghan déhqanlaridekla hés qildi. Amérikidiki riqabetning küchlükliki we özining kesipte imkan qeder eng yuqiri pellige yétish ghayisining türtkisi bilen, u yéshi 42 ge yétey dégende yene öyidin ayrilip, yalghuz yashaydighan mushundaq bir yolni tallashqa mejbur bolghan idi.

Erkin Sidiqni qobul qilghan shirketning ismi Kalarmeks (In’glizche "ColorMax") bolup, qurulghili téxi 6 aydek waqit bolghan idi. U jenubiy Kaliforniyidiki Disnéy baghchisi bar sheherge 30 kilométirdek kélidighan "Tustin" dégen sheherge jaylashqan idi. Amérika nopusining ichide 8 pirsent erler bilen 3 pirsent ayallar reng körmeydighan (reng qarighusi) bolup , bu shirketning ishlep chiqarmaqchi bolghini ashundaq kishilerni reng köridighan qilalaydighan bir xil köz-eynek idi. Erkin Sidiqning Uyghur diyaridiki bir yéqin tuqqinimu reng körmes (reng qarighusi) bolup, shu sewebtin özining aliy mektep imtihanida nahayiti yuqiri nomur alghanliqigha qarimay aliy mektepke kirelmigen idi. Bundaq köz-eyneknimu yuqirida tilgha alghan "heqiqiy boshluq chembiri" ichide ishlep chiqiratti. Bu bir yuqiri téxnikiliq üsküne bolup, Erkin Sidiq CVI da 3 yil ishlesh jeryanida bu téxnikida toluq yétishken mutexesislerning biri bolup qalghan idi. Kalarmeks eyni waqitta Erkin Sidiqni ishqa élip bolup, u téxi resmiy ishqa chüshmigen waqitta Amérikidiki bir "igilik xewiri" de Erkin Sidiq toghrisida bir mexsus xewer tarqatqan bolup, u xewerni hazirmu töwendiki tor bétidin körüshke bolidiken:

http://www.findarticles.com/p/articles/mi_m0EIN/is_1999_Nov_18/ai_57619597

Erkin Sidiqning bu shirkettiki xizmet mensipi "Tetqiqat, tereqqiyat we ishlepchiqirish diréktori" bolup, shirket boyiche bundaq téxnikini we optika ilmini bilidighanlardin uning özidin bashqa héch kim yoq idi. Shunga u yalghuz nahayiti zérikishlik hés qilipla qalmay, pütün shirketning muweppiqiyetlik bolush-bolmasliqimu öz zimmiside bolghachqa, dawamliq intayin éghir bésim hés qilatti. Bu shirket maashtin bashqa, Erkin Sidiqqa shirketning pay chékidinmu yene xéli köp miqdarda bergen bolup, eger bu shirket muweppiqiyetlik bolup qalsa, Erkin Sidiq 5 yilgha barmighan waqit ichide milyonér bolup qélish éhtimalliqi bar idi. Mana mushundaq qilidighan ishimu yéngi we iqtisadiy kirimimu yaxshi bolghachqa, Erkin Sidiq shimaliy Kaliforniyedin jenubiy Kaliforniyidiki bu shirketke yötkilip kélishke razi bolghan idi.

Erkin Sidiq ishqa chushidighan'gha birer ay waqit qalghanda, bu shirketni Amérikining bir memliketlik chong téléwiziye istansisi pütün memliketke bir qétim tonushturdi. Shuning bilen bu shirketning téxi ishlep chiqarmighan mehsulatigha nurghun köz doxturxaniliri we shexsiyler öchiret bolup ketti. Bu shirkette mehsulatni satidighan xadimlardin 6-7 nepiri bar bolup, Erkin Sidiq shirketke kélipla, ularning etidin kechkiche toxtimay özlirige téléfon qilghan xéridarlargha "köz-eynek chiqidighan'gha yene bir-ikki ayla waqit qaldi. Shunga sel saqlap turung" dep chüshendürüp turiwatqanliqini kördi. Bu shirkette ish bashlap bir hepte ötkendin kéyin, u Nyuyork shtatigha bérip, u yerdiki bir shirkettin heqiqiy boshluq chembiridin birni sétiwélish ishigha qatnashti. Uni yötkep kélishke bir qanche hepte kétidighan bolghachqa, waqitni zaye qilmasliq üchün, Erkin Sidiq Nyuyorkta turupla héliqi üskünini sinaq qilishqa bashlidi. Uni 3 heptidin kéyin yötkep kélip, ornitip bolghandin kéyin, u yene derhal qattiq ishleshke kiriship ketti. U her küni etigini saet 6 bilenla ornidin turup, axshimi saet 10 ghiche öyige qaytip kelmidi. Uning pütün wujudigha mushu köz-eyneklerni tézraq ishlep chiqirishtin ibaret birla xiyal ornap ketken idi. Ishqa chüshüshtin burun u shirket bilen her 2 ayda öyige bir qétim qaytip, bir hepte öyide turup ishlep bérip andin qaytip kélishni kélishiwalghan idi. Shunga bu ariliqta öyigimu qaytmidi. Peqet kéyinki 2 qétimliq öyige bérip kélishning ayropilan bélitini élip qoydi.

Insanlarning reng körmeydighan közining 8 xil türi bar bolup, ulargha 8 xil oxshimighan xususiyettiki köz eynekni ishlep chiqirishqa toghra kéletti. Bu shirketni qurghan kishi bir Koriyelik sodiger bolup, uning tebiiy pendin héch qandaq xewiri yoq idi. Lékin igilik yaritish ishlirigha mahir bolghachqa, Koriyeliklerdin 10 milyon dollardek pul yighip, mushu shirketni qurghan iken. Bu kishi deslepte Erkin Sidiqqa xéli tüzüktek körün'gen bolup, kéyin bu yerde bir aydin artuq ishligendin kéyin qarisa, u kishi intayin eski mijezlik adem iken. Yuquriqi 8 xil köz-eynekni ishlep chiqirish üchün, heqiqiy boshluq chembiridiki pütün hawani toluq shümürüp chiqiriwétip ("heqiqiy boshluq" dégenning menisi ene shu), uni 300 giradusqiche qizitip, andin 2-3 xil qattiq matériyalni éléktron éqimi bilen soqidu. Bu soqulushtin héliqi matériyallar parchilinip, uningdiki malikulalar we atomlar ajrap chiqip, heqiqiy boshluqta her terepke uchup yürüsh jeryanida köz-eynekning eynikige qonidu. Eynek nahayiti qiziq bolghanliqi üchün bu malikulalar we atomlarning bir qismi ashu eynekke chapliship turup qalidu. Bundaq matériyalning qélinliqini 1-2 nanométirgiche kontrol qilishqa toghra kélidu. Ashu matériyalning tesiri bilen köz eynek bir qisim rengdiki nurni ötküzüp, yene bir qisim rengni ötküzmey, shu arqiliq uni taqighan kishilerning közige kiridighan nurning renggini muwapiq tengshep bérip, kishiler shuning bilen renglik nersilerni eynen köreleydighan bolidu. Erkin Sidiq kompyutérda hésablap körüp, héliqi 8 xil köz-eynekni ishlep chiqirish üchün kem dégende 6 xil matériyal ishletmise bolmaydighanliqini tépip chiqti. Lékin shirketning héliqi Koriyelik bashliqi peqet 2 xil matériyaldin bashqini ishlitishke bolmaydu, dep turuwaldi. Erkin Sidiq qayta-qayta chüshendürsimu, we munazirileshsimu u kishi özining jahilliqida ching turiwaldi. Netijide peqet 4 xil köz-eynek normal chiqip, qalghan 4 xili yazdila telepke layiq chiqmidi. Bu shirkettiki héch qandaq adem bu köz-eyneklerning téxnikiliq korsetküchilirinimu bilmeytti. Erkin Sidiq qayta-qayta sürüshte qilipmu u körsetküchlerge érishelmidi. Héliqi Koriyelik bashliqning qizi iqtisad kespide toluq kursni püttürgen bolup, u mushu shirketning barliq iqtisadigha mes'ul muawin reisi qilip qoyulghan iken. U qiz köpinche waqitlarda héch ish qilmay, öz ishxanisida olturup Koriyeche gézit oquydiken. Amérikida bir shirkettiki bir yuqiri derijilik téxnikiliq xadim özining téxnikiliq dairiside xuddi bir padishahqa oxshaydu. Pütün téxnikiliq qararlarni özi chiqiridu. Yaxshi-yaman netijilergimu özi mes'ul bolidu. Erkin Sidiqning bu shirkette duch kelgini bir intayin normalsiz, ilimsiz ehwal bolup, bundaq ishni Amérikigha kelgendin buyan zadila körüp baqmighan idi. U bir qanche hepte künige 16 saettin ishlep béqipmu, héliqi 4 xil köz-eynekni ishlep chiqirishta héch qandaq ilgirilesh peyda qilalmidi. Eng axirida peqet 2 xil matériyallar bilen ularni ishlep chiqirishqa héch qandaq közi yetmey, "men xata yerge kélip qaptimen" dep mueyyenleshtürüp, bu shirketke kélip emdi 2 ay toshqan küni xizmitidin istipa berdi. U yatiqigha bérip, nerse kéreklirini 2 saet ichide mashinisigha qachilap, shimaliy Kaliforniyidiki öyige qarap yolgha chiqti.

Erkin Sidiq bu shirkettin chiqip kétip 3 ay ötkendin kéyin, héliqi ata-qiz ikki Koriyelik bu shirketning meblighighe xiyanet qilghanliqi üchün, Kalarmekske meblegh salghan kishiler ularning ustidin erz qilghanliqi xewer qilindi. Uningdin 6 ay ötkendin kéyin bu shirket pütünley weyran bolup, taqilip ketti. Hazir bu shirketning héch qandaq iz-dériki yoq. (Erkin Sidiq ishligen shirketning toluq ismi "ColorMax Technology Incorporated" bolup, u hazir mewjud emes. Amérikida hazirmu "ColorMax" sözi bilen bashlinidighan bashqa shirketlerdin bir qanchisi bar bolup, ularning ishlep chiqiridighini reng körmeydighanlarning (reng qarighulirining) köz eyniki emes.)

Shundaq qilip Erkin Sidiq bu qétim xizmet yötkilip, eslide oylighinidek milyonér bolalmidi. Reng körelmeydighanlar (reng qarighuliri) ishlitidighan köz eyneknimu ishlep chiqiralmidi. Uning bu qétimqi siniqi özining CVI diki xizmitidin ayrilish bilen 2 qétimliq ayropilan yol kirasi we bir ayliq yataqqa aldin töligen oy ijarisi pulliridin quruq qélish bilen axirlashti. Erkin Sidiq üchün ishni yene yéngi bashtin bashlashqa toghra keldi.

(3) WaveSplitter Téxnologiye Shirkiti ("WaveSplitter Technology Inc")

Erkin Sidiq jenubiy Kaliforniyidin qaytip kélip, bir künnimu israp qilmay, yene xizmet izdeshke bashlidi. U intérnét arqiliq optika sahesidiki shirketlerge yuqiri derijilik téxnikiliq xadim tépip béridighan bir shirket bilen alaqileshti. Bundaq orunlar Amérikida "xizmet tépip bérish shirkiti" dep atilidu. Ular bashqa shirketlerning adem élish élanlirini yighip, özlirini izdep kelgen xizmet izdewatqan kishilerge muwapiq kélidighan xizmetler bolup qalsa, xizmet izdigüchini xizmetke alghuchi shirketke tonushturidu. Eger bir shirket bir ademni ashundaq yol bilen ishqa élip qalsa, bu xizmet tépip bérish shirkitige adem alghan shirket melum miqdarda pul béridu. Kaliforniyining Silikon Jilghisida (bu atalghu élimizde Kérimniy Jilghisi digen nam bilen omumlashqan ــــ muherrirdin) bundaq shirketke bérilidighan pul ishqa élin'ghan ademning bir yilliq maashining 15 pirsentige toghra kélidu. Yeni eger ishqa élin'ghan ademning yilliq maashi 100 ming dollar bolsa, bu ish tépip bérish shirkitidikilerge ishqa alghuchi shirket 15 ming dollar etrapida pul béridu. Ish izdigüchige héch qandaq chiqim bolmaydu.

Erkin Sidiq öyige qaytip kélip bir hepte ötkendin kéyin, héliqi xizmet tépip béridighan shirketning yardimide jemi 3 shirketni özige layiq tépip, shulargha iltimas qildi. Ariliqtin yene bir hepte ötkendin kéyin, ularning hemmisi Erkin Sidiqni körüshüshke chaqirdi. Her bir shirkette pütün bir kün élip bérilghan bu körüshüshtin kéyin, bu 3 shirketning hemmisi Erkin Sidiqni xizmetke alidighan boldi. Erkin Sidiq "KLA Tencor" dégen shirketning maashini, qilidighan ishini we turghunliqini yaxshi kördi. Bu yérim ötküzgüch matériyallirini ishlep chiqirish üchün ishlitilidighan chong tipliq üskünilerni yasap chiqiridighan bir chong shirket bolup, yilliq sodisi 4 milyard dollardin ashatti. "WaveSplitter Technology" (http://www.wavesplitter.com) dégen shirket qurulghili téxi 2 yildek bolghan, nurluq tala xewerlishish üskünilirige ishlitilidighan optika zapchaslirini ishlep chiqiridighan bir yéngi shirket bolup, uning qilidighan ishimu intayin qiziqarliq idi. Uning üstige bu shirketning pay-chéki téxi bazargha sélinmighan bolghachqa, eger u obdan méngip qalsa, shirkettin béridighan pay-chek arqiliq qisqa waqitta nurghun pulgha érishish éhtimalliqi bar idi. Shunga Erkin Sidiq WaveSplitter dégen shirketni tallidi. Hemde 2000-yili 3-ayning 1-küni bu shirketke ishqa chüshti.

Bu shirket Kaliforniyidiki dunyagha dangliq bolghan Silikon Jilghisining sherqiy teripide bolup, Erkin Sidiqning öyige 40 kilométir kélidighan "Fremont" dégen sheherge jaylashqan idi. Erkin Sidiqning bu shirkettiki xizmet mensipi deslepte aliy derijilik optika énjénéri boldi. Ariliqtin bir yildek waqit ötkende shirket uni yuqiri derijilik nurluq-tala optika texnologiyisige mes'ul énjénérlar bashliqigha östürdi. Buni In’glizche "Engineering manager, Advanced fiber-optic technology" dep ataydu. Bu waqitqiche Erkin Sidiqning maashimu shirketke yéngi kelgen waqittikige qarighanda 25 pirsent östürüldi.

Bu shirket ishlep chiqiridighan nersilerning ichide In’glizche "Interleaver" dep atilidighan bir zapchas bar bolup, Erkin Sidiq bu shirketke kelgen deslepki mezgilde ashu mehsulatni tetqiq we tereqqiy qildurush ishlirigha qatnashti. Bu zapchas nurluq taladiki uchur kanilining sanini hessilep köpeytish (mesilen, 20 kanalni 40 kanalgha, 40 kanalni 80 kanalgha köpeytish) üchün ishlitilidu. Erkin Sidiq deslepki 3-4 ay waqit ichidila bu zapchasning téxnikiliq xususiyetlirini toluq éniqlap, uni ishlep chiqirishta saqlan'ghan mesililerni bir-birlep tépip chiqti. Hemde uni ishlep chiqirishning yéngi usullirini otturigha qoydi. Bu ishlarni Erkin Sidiqtin burun kelgen bashqa énjénérlar qilalmighan idi. Shuning bilen Erkin Sidiq bu zapchasning téxnika jehettiki bash mutexessisige aylandi. Pütün shirket Erkin Sidiq tüzüp chiqqan qollanmini ishlitidighan, Erkin Sidiq oylap chiqqan téxnikiliq atalghularni qollinidighan boldi. Bir qétimliq xelq'araliq chong tallashta, WaveSplitter ning bu mehsulati pütün dunya boyiche birinchilikke érishti. Shuning bilen Amérikining ATT shirkiti, Yaponiyining NEC shirkiti, we Gérmaniyining Siemens shirkiti qatarliq xelq'araliq chong kölemlik shirketler özlirining uzun yolluq xewerlishish uskunliride WaveSplitter ning ashu zapchisini ishlitidighan boldi.

Uzun yolluq nurluq-tala xewerlishishide, nurluq talada her xil uchurlarni élip méngiwatqan nurni her 100 kilométir ariliqta bir qétim lazér nuri arqiliq kücheytishke toghra kélidu. Her bir lazér nurining quwwiti anche yuqiri bolmighachqa, bir orunda bir qanche lazér nurini birleshtürüp ishlitishke toghra kélidu. Emma bu lazér nurlirining hemmisining dolqun uzunluqi oxshash bolghachqa, ularni bir-birige qoshush üchün bir xil alahide zapchas ishlitilidu. WaveSplitter bir xil alahide nurluq taladin yasilidighan mushu zapchasni ishlep chiqirishni qarar qilip, bu wezipini Erkin Sidiqqa berdi. Erkin Sidiq doktorluq unwani bar injinirlardin 4 kishi, we bashqa injinir bilen téxniklardin yene 5 kishini bir guruppa qilip, bu projektni (tetqiqatni) bashlidi. Bu waqitta dunyada WaveSplitter bilen mushu zapchasni ishlep chiqirishta riqabetlishidighan shirketlerdin yene bir qanchisi bar idi. Erkin Sidiqning guruppisi bashqilarning ilmiy maqaliliri we nurghun paténtlirini oqup, shu arqiliq téxnikiliq ötkellerdin bir-birlep ötüshke toghra keldi. Ashu ariliqta Erkin Sidiq özining CVI diki muawin reisi Alékis üchün yol méngip, unimu WaveSplitter ke xizmetke aldurghan idi. Erkin Sidiq optika énjénérlikining bashliqi bolghanda, Alékis mu optikiliq méxanikining bashliqi boldi. Erkin Sidiq hazir qiliwatqan bu projektning hemme méxanikiliq ishlirigha Alékis mes'ul boldi. Alékisning we Erkin Sidiqning guruppisidiki yene bir doktorning öyliri Erkin Sidiqning öyige 10 kilométir kélidighan yerde bolup, ular her küni etigende Erkin Sidiqning öyige kélip, andin bu 3 kishi bir mashinida ishqa bérip keldi. Yolda mashina bek köp, yol qista-qistang bolghanliqi üchün, bu 40 kilométir yolni bésishqa 40 minuttin bir yérim saetkiche waqit kétidighan bolup, ular bu waqitta téxnikiliq muzakire élip bérip, bir qisim mesililerni ashu mashinining üstide hel qildi. Waqit bek qis bolghachqa, bu mehsulatni tézraq chiqirish üchün Erkin Sidiq mushu ariliqta nurghun shenbe-yekshenbe künlirinimu shirkette ötküzdi. Hemde bu projektni bashlap bir yildek waqit ötken bir shenbe küni Erkin Sidiq yene bir téxnik ayal bilen birlikte téxnikiliq körsetküchi dunyadiki bashqa barliq shirketlerni bésip chüshidighan mehsulattin birni yasap chiqti. Ashu peytte Erkin Sidiq xushalliq we hayajanliqqa chömüp sekrep ketti. Uningdin kéyinki bir ikki ay waqit ichide bu shirket héliqi mehsulatni köplep ishlep chiqirishqa teyyar bolghanda, xelq'araliq nurluq-tala xewerlishish sanaitide zor özgirish bolup, bu xil mehsulatqa bolghan éhtiyaj biraqla yoqap ketti. Shuning bilen WaveSplitter bu mehsulatni tereqqiy qildurushqa bir milyon dollardin artuq pul xejligen bolsimu, axiri bu mehsulattin waz kéchishke mejbur boldi.

Bu waqitqa kelgende optikiliq xewerlishish saheside nur dolquni ötküzgüch asasida yasilidighan her xil optika zapchasliri kishilerni jelp qilishqa bashlidi. Bu xil zapchaslar In’glizche "Planar Lightwave Circuits (PLC)" dep atilidu. Nurluq talaning merkiziy qismidiki nur mangidighan qismining tomluqi 9 mikrométir bolup, uning posti 125 mikrométir kélidu (insanlarning chéchining tomluqi 17 mikrométirdin 180 mikrométirghiche kélidu). PLC nur yolining kengliki bolsa aran 4 mikrométirla kélidighan bolup, bir yérim ötküzgüch taxtiyining üstide nurghun optikiliq zapchaslarni yasighili bolidu. Shuning bilen WaveSplitter mu ashu sahege kirishni qarar qilip, 6 doktordin bir optikiliq layihilesh guruppisi teshkil qilip, uninggha Erkin Sidiqni mes'ul qildi. Erkin Sidiq bu bir yéngi sahegimu intayin tézla kiriship, 2-3 aydin kéyinla yéngi zapchaslarni lahiyilep chiqti. Shirket 10 milyon dollarliq PLC yasash üskünilirini qurup chiqip, Yaponiyining NEC shirkiti bilen birlikte bu xil zapchaslarni ishlep chiqarmaqchi boldi. Bu jeryanda Erkin Sidiq pütün shirketning optika téxnikisi jehettiki eng nopuzluq xadimiliq rolini oynidi. Optika zapchaslirining téxnikiliq ishlirigha mes'ul bolupla qalmay, shirket üchün yéngi téxnologiyelerni bahalap bérish, we shirketning patént höjjetlirini tekshürüp bahalap bérish ishlirinimu qoshumche ishlidi. U 2001- we 2002- yilliri Yaponiyining NEC, Hitachi, we Fujitsu shirketlirige köp qétim bérip, WaveSplitter ke wakaliten téxnikiliq söhbetleshküchi rolini oynidi. Gérmaniyining Siemens shirkitigimu bir qétim bardi. Erkin Sidiq Yapon'gha barghanda, uning Yapon tilini bilgini shirket üchün köp payda qildi. U Yaponiyidiki shirketlerde ilmiy doklat bergende, uning özi yalghuz bir ademning qilghan ishlirigha Yaponluqlar intayin heyran qaldi. Yeni, Erkin Sidiq PLC zapchaslirining zawutta ishlep chiqirishtin bashqa layihileshtin eng axirqi ölchep sinaq qilishqiche bolghan barliq jeryanlirini özi biwaste qilalaytti. Bir qétim u Fujitsu shirkiti bilen körüshkili barghanda, u shirketning bir bashliqi uni ayrim chaqirip, "bizning shirketke yötkilip kélishni xalamsen?" dep sorighan idi. PLC téxnikisi jehette WaveSplitter ning eng chong riqabetchisi Yaponning NEL shirkiti bolup, optikiliq zapchaslarni layihilesh jehette Erkin Sidiq yalghuz bir adem NEL ning bir guruppa ademliri bilen riqabetlishetti. NEL bir alahide shirket bolup, ular konkirit mehsulatni anche köp ishlep chiqarmaydu. Ularning 500 neperdek aliy derijilik énjénérliri bar bolup, ularning asasliq xizmiti yéngi téxnika bayqap yaki keshp qilip, ularni patént qildurup, andin bashqa shirketlerge özlirining paténtlirini sétish arqiliq pul tépishtin ibaret.

Alékistin bashqa, Erkin Sidiq özining Adil Atawulla bilen Polat Ömer qatarliq wetendashlirinimu ishqa aldurghan bolup, bir mezgil WaveSplitter Amérikidiki Uyghurlar eng köp yuqiri téxnikiliq shirketke aylan'ghan idi. Erkin Sidiq ulardin bashqilarnimu ishqa alalaydighan bolsimu, San Fransisko rayonida tebiiy pende oqughan bashqa Uyghurlar qalmighan idi.

2002-yilining axiri dunya nurluq tala xewerlishish sanaitide chong özgirish boldi. Yéngi téxnikigha chüshidighan éhtiyaj toghrisidiki burunqi mölcherlerning hemmisi xata bolup chiqip, eslide ishlep chiqarmaqchi bolghan yéngi téxnikiliq üskünilerni zor derijide qisqartishqa toghra keldi. WaveSplitter 2001-yili 11-aydiki bir shenbe künila In’glizche "Open House" dep atilidighan bir paaliyet ötküzüp, bir kündila 30 kishini xizmetke alghan bolsa, 2002-yili 3-aygha kelgende shirkettin bir kündila biraqla 100 dek kishini qisqartti. Bu chaghda Alékisning bu shirketke kelginige aran 6 aydek waqit bolghan bolup, unimu shu qatarda ishtin boshitiwetti. Hemme kishiler özlirini xuddi déngizgha chöküp kétiwatqan bir paraxotning üstide turghandek hés qilip, bir tereptin bashqa ish izdep, yene bir tereptin ishtin chiqirilish nöwitining özige qachan kélidighanlighidin ensirep yurdi. Uningdin kéyin shirkette yene bir qanche qétim adem qisqartish boldi. Bu qétimqi nurluq tala xewerlishish sanaitining arqigha chékinish dolquni dunya miqyasidiki bir hadise bolghachqa, optika saheside ishleydighanlar üchün yéngi ish tépishmu biraqla tes bolup ketti. 2002-yilining axirigha kelgende, WaveSplitter diki 10 nechche optika énjénérlirining hemmisi ishtin boshitilip, yuqiri derijilik optika énjénérliridin yalghuz Erkin Sidiqla qaldi. Shirket özining énjénérlik ishlirining bir qismini Teywen'ge yötkep, özining nurghun üskünilirini erzan pulgha sétiwetti. Shu chaghda Junggoning bir shirkiti WaveSplitter ning bir milyon dollarliq üskünilirini 200 ming dollargha sétiwalghan idi. 2003-yili 3-aygha kelgende, WaveSplitter Erkin Sidiqtin Teywen'ge yötkilishni xalaydighan-xalimaydighanliqini, eger Teywen'ge bérishqa qoshulsa, uninggha shirketning bir pirsentini béridighanliqini éytti. Erkin Sidiq "Teywen'ge bérishtin köre, yurtumgha qaytqinim tüzük" dep oylap, bu ishni ret qildi. Shuning bilen bir Düshenbe küni shirketning bashliqi kélip, "Erkin, mushu hepte séning WaveSplitter diki eng axirqi hepteng bolidu. Xewer tépip qal" dédi. Shundaq qilip Erkin Sidiqning ishligili 3 yildin ashqan bu xizmiti axirlashti. Bu 3 yil Erkin Sidiq üchün "Amérikining Amérikisi" dep atilidighan Silikon Jilghisidiki bir eng qaynam-tashqinliqqa tolghan bir yuqiri téxnika shirkitide eng qiziqarliq, eng hayajanlinarliq we eng pexirlinerlik hayatini oz béshidin kechürgen 3 yil boldi.

Eyni waqitta Erkin Sidiqni xizmetke alghan KLA-Tencor dégen shirket hélihem mewjud bolup, uning igiliki hazirmu nahayiti yaxshi méngiwatidu. Erkin Sidiqni ishqa alghan 3-shirketni 2002-yili bashqa bir chong shirket sétiwalghan bolup, uning hazirqi ehwali Erkin Sidiqqa éniq emes. Ashu qétim nurluq tala sanaitining chüshüp kétishi sewebidin Kaliforniyige bolghan ziyan bir trilion dollardin ashidu. WaveSplitter mu özi mewjud bolup turghan 5 yil waqit ichide bashqilar meblegh salghan 125 milyon dollardin artuq pulni xejlep tügetti.

(4) Mikro-Éqim Sistémisi Shirkiti ("MicroFluidic Systems Inc, MFSI")

WaveSplitter diki xizmiti toxtap qalghandin kéyin, Erkin Sidiq yene yéngi xizmet izdeshni bashlidi. Bu chaghda optika énjénérliri üchün xizmet tépish intayin qiyin bolup, WaveSplitter shirkiti 2 yilning aldida ishtin boshatqan Amérikiliq énjénérlardin téxiche xizmet izdep yürgenlermu bar idi. Bezi xenzu énjénérlar Junggogha qaytip ketken idi. Erkin Sidiq WaveSplitter diki ishidin boshap 3 heptidin kéyin, öyige 10 kilométir kélidighan "Pleasanton" dégen sheherdiki "Mikro-Éqim Sistémisi Shirkiti" (MFSI, http:// www.mfsi.biz) dep atilidighan bir shirkettin xizmet tapti. Bu shirkette doktorluq unwani barlardin 3 kishi bar bolup, birsining kespi biologiye, birsining ximiye, yene birsining méxanika idi. Biologiye kespidiki kishi Amérikida xéli dangliq bolup, shu chaghda u Amérika mikro-éqim ilmiy jem'iyitining bashliqi idi. Ulardin bashqa magistirliq hem baklawér ünwani barlardin yene 4 kishi bar bolup, Erkin Sidiq bu shirketke 8-xadim bolup kirdi.

Eyni waqitta bu shirket Amérikining fédératsiye tekshürüsh idarisi (In’glizche "Federal Bureau of Investigation, FBI") din bir yérim milyon dollar pulgha érishken bolup, ular mushu pul arqiliq hawadiki ximiyilik we biologiyilik qorallarni tekshürüp éniqlash üskünisidin birni layihilep yasap chiqmaqchi iken. Eslidiki pilan boyiche bu üskünini Iraq urushidin burun püttürüp, eger u muweppiqiyetlik bolup qalsa, uni Iraq urushigha apirip ishlitish iken. Bundaq üsküne aldi bilen hawadiki her xil zerrichilerni yighip, ularning ichidiki DNA larni ayrip chiqip, bir xil ximiyilik réaksiye arqiliq bu DNA ni kücheytip, bu kücheytilgen DNA gha oxshimighan rengdiki nurni chüshürüp, mushu nurning qozghitishi bilen DNA din chiqidighan bashqa yéngi rengdiki nurning xususiyitige asasen bu DNA ning qandaq DNA ikenlikini éniqlap chiqidiken. Erkin Sidiqning wezipisi bu üskünining optikiliq qismini layihilep yasap chiqish idi. Erkin Sidiq üchün bu bir yéngi ish bolup, u buninggha intayin qiziqti. Lékin, bu shirkette optikini bilidighanlardin Erkin Sidiqtin bashqa héch kim bolmighachqa, shirkettiki hayat bir az zérikishlik boldi. Erkin Sidiq bu shirkette 2003-yili 4-ayda ish bashlap, 8-aygha barghanda optikiliq apparattin birni yasap chiqti. Peqet optikiliq analiznila qilidighan mexsus apparatlarmu bar bolup, ularning hejmi chong we bashqa iqtidarliri muwapiq bolmighachqa ularni bu üskünige biwaste ishletkili bolmaytti. Shunga bu shirket optikiliq apparatni öz aldigha ayrim yasap chiqishni qarar qilghan idi. Erkin Sidiq apparatni püttürgendin kéyin, uni tejribe arqiliq sinaq qilip, chiqqan netijilerni bashqa apparatta élip barghan sinaq netijisi bilen sélishturdi. Netijide Erkin Sidiq yasighan apparatning netijisi bashqa aparatningkidinmu yaxshiraq chiqip, shirket bashliqliri Erkin Sidiqtin intayin razi boldi. Lékin, bu üskünining mikro-éqim méxanikiliq qismida chong mesile bar bolup, shirket uni zadila hel qilalmidi. Özliri layihilep, 600 ming dollar pul bilen bashqa bir shirketke yasatqan mikrométir chongluqtiki suyuqluq turubisi bar bir eynek qurulma muwapiq ishlimidi. Shundaq bolsimu bu üskünini FBI gha tapshurush waqti 12-ay bolghachqa, waqitning qistishi bilen ular bu üskünidin birni qurashturup chiqti. Mushu peytke kelgende, Erkin Sidiq özining bu shirkette uzun tursa bolmaydighanliqini hés qildi. Shirket bashliqi bir aq tenlik bolup, uning Amérika hökümiti bilen bolghan munasiwiti nahayiti qoyuq idi. U kishi Amérikining memliketlik ilim-pen fondi jem'iyiti (In’glizche "National Science Foundation, NSF") ning biologiyige ajritilghan pulini teqsim qilishqa biwaste qatnishidighan kishi bolghachqa, her yili öz shirkitige pul hel qilishta asasen mesile yoq iken. Shunga bu MFSI dégen shirket hazirghiche mewjud bolup, ötken yili (yeni 2006-yili) téxi bir chongraq binagha köchüptu. Lékin, öz ömrini heqiqiy türde ehmiyetlik ötküzüshni isteydighan bir adem üchün öz hayatini yasap chiqqan mehsulati normal ishlimeydighan bir shirkette ötküzüsh bir xil israpchiliq idi. Shunga Erkin Sidiq yene derhal xizmet izdeshke bashlidi. Kichik shirketlerdin bir qanchiside ishlep toyghan Erkin Sidiq bu qétim bir qanche chong shirketlerdin xizmet izdep béqishni qarar qildi. Hemde shu chong shirketlerning qatarida JPL ning tor bétigimu kirip, ular élan qilghan adem élish uqturushlirighimu tepsiliy qarap chiqti. Hemde özining sherti toluq toshidighan xizmetlerdin bir qanchini bayqidi. Erkin Sidiq Intérnét arqiliq özining xizmet iltimasini JPL ge mangdurup, ariliqtin 2 hepte ötkendin kéyin, JPL uni xizmetke élish munasiwiti bilen körüshüshke chaqirtti. Erkin Sidiq jenubiy Kaliforniyidiki JPL gha bérip, bir kün ilmiy doklat bérish we kishiler bilen körüshüsh bilen meshghul boldi. Uning bilen 5 guruppa bashliqi we bir chong bashqarma (JPL ning memuriy qurulmisi In’glizche "Directorate, Section, Group" dégenlerge bölünidighan bolup, bu yerdiki bashqarma dégen soz "Section" ge qaritildi) bashliqi bilen bir saettin ayrim-ayrim körüshti. Ularning her birsi Erkin Sidiq teyyarlap mangdurup bergen xizmet tarixi (In’glizche "Resume") boyiche Erkin Sidiqtin kompyutér arqiliq optikiliq zapchas layihilesh, optikiliq sistéma iqtidarini éniqlap chiqish, optikiliq sistéma we apparat layihilesh, ularni tejribixanida ishlitish, yasap chiqish we sinaq qilish qatarliq ishlar toghrisida nurghun kespiy soallarni soridi. Ularning beziliri Erkin Sidiqqa "séning hazirghiche qilghan ishliring bek keng dairilik we tesirlik iken" dédi. Bu körüshüsh axirliship, ariliqtin bir hepte ötkendin kéyin, JPL din Erkin Sidiqqa xizmetke élin'ghanliq uqturushi keldi. Erkin Sidiq bu ishtin söz bilen teswirligili bolmaydighan derijide xushal boldi. 2003-yili 12-ayning 15-küni u MFSI gha xizmettin istipa bérish xétini tapshurup, 2004-yili 1-aydin bashlap JPL da xizmetke chüshti.

(5) Yéngi Shirket Qurush

Erkin Sidiq 30 yashqa kirgende Amérikigha kélip, 37 yashqa kirgende magistirliq unwani bilen doktorluq unwanigha érishti. Resmiy xizmetni 38 yashtin ashqanda andin bashlidi. Mutleq köp sandiki kishilerning öz ömridiki eng ünümlük waqti 25 yashtin 35 yashqiche bolghan waqit bolup, Erkin Sidiq uninggha sel kéchikken bolsimu, u özi bir yuqiri téxnikiliq shirket qurup béqishni izchil türde arzu qilip keldi.

1996-yili yazda, özining post-doktorluq ustazi Rick Trebino ning tonushturushi bilen Erkin Sidiq yéshi 50 tin ashqan, Silikon Jilghisida uzun muddet ishlep, öz aldigha bir qanche shirket qurup baqqan kishilerdin ikkisi bilen tonushti. Hemde bu 3 kishi bilen birliship, shu yili 7-ayda bir yuqiri téxnikiliq shirket qurdi. Shirketning ismini Rick Trebino "Telelase" dep qoyup berdi. Shirketning pilani, xewerlishish nurini nurluq talada mangdurushning ornigha uni hawa boshluqi arqiliq mangdurup, bir bina bilen yene bir binani yuqiri sür'etlik xewerlishish liniyisi bilen tutashturidighan optikiliq xewerlishish üskünisi layihilep chiqip, andin xususiy mebleghchilerni jelp qilish arqiliq shirketke meblegh toplash, uningdin kéyin bundaq mehsulatni köplep ishlep chiqirish idi. Ularning ichidiki bir kishi shirketning reisi, yene bir kishi sodigha mes'ul muawin reisi bolup, Erkin Sidiq téxnikigha mes'ul muawin reisi boldi. Erkin Sidiq shirkettiki birdin-bir téxnikiliq xadim bolghachqa, axshimi, shenbe-yekshenbe künliri we bayram künlirimu dem almay, ashu shirketning mehsulatini layihilep chiqish bilen shughullandi. CVI gha ishqa kirip, bashqa 4 neper Uyghur yashliri bilen bir yataqta turuwatqan waqitlardimu, axshimi qalghanlarning hemmisi yataqta téléwizor körse, Erkin Sidiq özining yataq öyige soliniwélip, kariwat üstide tetqiqat bilen shughullandi. Mushundaq ishlesh arqiliq optikiliq sistémidin birni layihilep chiqip, uninggha deslepki patént élish üchün öz layihisini bir patént orginigha yollidi. Shirketning éhtiyaji boyiche Erkin Sidiq SMNP bilen "Windows Programming" qatarliq bezi yumshaq détallarnimu özlükidin öginip chiqti. 1997-yili yazda bu 3 kishi bir tepsiliy "igilik pilani" ni tüzüp, uninggha sistéma layihisini qoshup, Silikon Jilghisi etrapidiki bir qisim xususiy mebleghchiler we bezi chong shirketlerning aldigha meblegh sorap bérishqa bashlidi. Del ashu chaghda, Amérikining ghayet zor xelq'araliq shirkitining birsi bolghan "Lucent Technology" shirkiti Washin'gton shtatida yéngidin qurulghan, Telelase ningki bilen oxshash üskünini chiqarmaqchi bolghan "Terabeam" isimlik bir shirketke 500 milyon dollar pulni meblegh séliwetti. Uningdin kéyin Telelase ning yoli pütünley étilip ketti. Shundaq bolsimu Telelase ning reisi bilen Erkin Sidiq öz shirkitidin ümid üzmey, uni izchil türde dawamlashturup keldi. Shirketning reisi bu shirket üchün pütün kün ishlep, bashqilar yasap chiqarghan xewerlishish üskünisini sétish bilen öz éhtiyajini qanduralighudek pul tépip kéliwatidu. Lékin, Erkin Sidiq 2004-yili jenubiy Kaliforniyige yötkilip kélidighanda bu shirkettiki wezipisidin istipa berdi. Bu shirket hazirmu mewjud bolup, Erkin Sidiq hazirmu ashu shirketning asasliq pay-chek igilirining birsi bolup turiwatidu.

2001-yili 3-ayda, Erkin Sidiq "WaveSplitter" dégen shirkette ishlewatqan mezgilde, jenubiy Kaliforniyidiki 5 künlük bir xelq'araliq ilmiy tetqiqat yighinigha qatnashti. Shu jeryanida u nurghun optika shirketlirining öz mehsulatlirini teshwiq qilish üchün hazirlighan bir chong kölemlik optika körgezmisini ékiskursiye qilish jeryanida, "Zeynep hakim oghli" isimlik bir Türk ayal bilen tonushup qaldi. Bu ayal eslide kanadadiki "Ömer" isimlik bir Türk adem qurghan "Öz Ooptiks" (In’glizche "Oz Optics") dégen shirketning Amérikidiki ishlirini bashquridighan muawin reisi bolup, Erkin Sidiq bilen bir saettek paranglashqandin kéyin, uni özining shirkitige kélip ishlep bérishke teklip qildi. Erkin Sidiq u chaghda xizmet almashturushni qilchimu oylashmighan bolghachqa, bu teklipni ret qildi. Shu yili yazda, Zeynep xanim Erkin Sidiqni yene qayta izdidi. Bu qétim u Erkin Sidiqni öz optikske ishlep bérishke emes, birlikte öz aldigha bir ayrim shirket qurushqa izdigen idi. Uzun yolluq nurluq tala xewerlishishide, optikiliq signal 500 kilométirdek ariliqqa nurluq tala arqiliq mangghanda, signal süpitide buzulush bolidu. Zeynepning shirket qurup ishlep chiqarmaqchi bolghini mana mushundaq buzulghan signalni eslige keltüridighan'gha ishlitidighan optikiliq apparat yasap chiqish idi. Zeynepning kespiy alahidiliki igilik bashqurush bolup, yasimaqchi bolghan apparatning barliq optika téxnikiliq ishlirigha Erkin Sidiqni mes'ul qilmaqchi idi. Erkin Sidiq bu shirket üchün hazirqi xizmitini saqlap qalghan halda qoshumche ishlep bérishke maqul boldi. Bu ikkisidin bashqa Zeynep xanim yene yumshaq détal qilidighan ademdin birni we éléktir énjénérliki bilen shughullinidighan ademdinmu birni tapqan idi. Bu 4 kishi birlikte bir "igilik pilani" tüzüp chiqti. Erkin Sidiq bir qanche ay waqit serp qilsa, bu xil apparatni layihilep chiqalaytti. Lékin, Zeynep bek aldirap kétip, optikiliq layiheni püttürmey turupla, "igilik pilani" gha "bizde bu xil apparatni ishlep chiqirishta bashqa héch kimde yoq téxnika bar" dégendek sözlerni kirgüzdi. Erkin Sidiq bu ishni azraqmu yaxshi körmidi. Uning burunqi tejribisige asaslan'ghanda, bu xil igilik pilani bilen pul meblegh salghuchilarni qayil qilish zadila mümkin emes idi. Lékin, Zeynepning ching turuwélishi bilen bu 4 kishi özlirining igilik pilanini kötürüp, 4-5 meblegh salghuchi shexsiyler we chong shirketler bilen körüshti. Erkin Sidiq yalghan gep qilalmaydighan bolghachqa, meblegh salghuchilargha bérilidighan doklatning téxnikiliq qismini özi bérishke qoshulmidi. Del Erkin Sidiq perez qilghandek, meblegh salghuchilar bu 4 kishini bir demdila soalda tutiwaldi. Hemde ularni "Bizni qayil qilghudek nersini teyyarlighandin kéyin qayta kélinglar", dep yolgha saldi. Bu waqitlar 2001-yilining axirigha toghra kelgen bolup, bu waqitqa kelgende nurluq-tala xewerlishish sanaitide towen'ge chüshüshke qarap méngish bashlan'ghan bolup, héch kim bu sanaetke meblegh salmaydighan bolup qaldi (Zeynep xanimning tézraq pul éliwélishqa aldirishidiki bir seweb mushundaq özgirishning bolup qélishidin saqlinish idi). Shuning bilen bu shirketning ishi toxtap qaldi. Uningdin kéyin Zeynep xanim öz xizmitidin istipa bérip, Silikon Jilghisidiki bashqa bir optika shirkitige yötkeldi. Lékin, Öz optiks shirkitining bashliqi Ömer kéyin bu ishni bilip qélip, Zeynepning üstidin "bizning shirketning téxnikisini oghrilighan" dégen bahane bilen erz qildi. Emeliyette bolsa u chaghda Öz optikis shirkitiningmu öz aldigha undaq apparat ishlepchiqirish toghrisida héch qandaq téxnikisi yoq idi. Mushu qanuniy jédel jeryanida, Zeynep xanim Erkin Sidiqni 2 qétim San Fransisko shehirige ispatliqqa chaqirtti. Erkin Sidiq WaveSplitter shirkitining adwukatining qoghdishi astida, ikki kün waqitni mushu ish üchün serp qildi. Zeynep xanim bilen Ömer ependimning bu jédili eng axiri qandaq bolghini Erkin Sidiqqa éniq emes. Ishqilip Erkin Sidiq bu ishta héch payda körmey, bir qisim "yéngi ishlar" ni öz béshidin kechürüshke mejbur boldi.

2000-yili 3-ayda Erkin Sidiq yéngi xizmet izdigende, "KLA-Tencor" dégen shirkettin uni ishqa alghini shirketning barliq tetqiqat we tereqqiyat ishlirigha mes'ul muawin reisi bolup, uning ismi "Mehrdad Nikoonahad" idi. Bu kishi esli iranliq bolup, doktorluq unwanini En'giliyining Oksford Uniwérsitétida élip, kéyin Amérikigha kélip olturaqlashqan idi. Yéshi Erkin Sidiqningki bilen barawer kéletti. Erkin Sidiqni xizmetke élish üchün yüz körüshkende, u her xil téxnikiliq soallarni sorap, Erkin Sidiqning jawabidin intayin tesirlinip, uni bekla yaxshi körüp qalghan idi. Kéyin Erkin Sidiq u bergen xizmetni ret qilghandin kéyin, u xapa bolushning ornigha Erkin Sidiq bilen dost bolup qalghan idi. Erkin Sidiq uningdin kéyin téxi Méhrdad bilen Alékisni bir qétim oz öyige méhmandarchiliqqa chaqirghan idi. 2002-yili yazda, Méhrdad Erkin Sidiqni izdep, özining bir shirket qurush pilanini, hemde Erkin Sidiqning ashu yéngi shirket qurush ishigha qatniship bérishini iltimas qildi. Özining éytip bérishiche, Méhrdad öz aldigha ayrim shirket qurush üchün burunqi xizmitidin istipa bériptu. Uning KLA da ishlesh jeryanida alghan 50 din artuq paténti bar bolup, u alliqachan milyonér bolup bolghan idi. Lékin u pulgha bek ching bolup, 1-qétim Erkin Sidiqni yéngi shirket qurush ishi bilen chaqirtip, chüshlük tamaqni birge yégende, Erkin Sidiqning tamaq pulini özige töletküzgen idi (bundaq ish Amérikida bek az uchraydu). Méhrdadning kespi yérim ötküzgüch saheside bolup, uning nurluq-tala xewerlishish téxnikiliridin anche xewiri yoq idi. U chaghda WaveSplitter dégen shirketmu towen'ge chüshüshke yüzlen'gen bolghachqa, Méhrdadning nopuzigha ishench qilip, Erkin Sidiq uninggha özining xizmitining sirtida ishlep bérishke maqul boldi. Méhrdad Erkin Sidiqni shirketning téxnikigha mes'ul muawin reisi qildi. Hemde qurghan shirketke "MN Technology " dep isim qoydi (bu yerdiki MN Méhrdadning ism familisining bash heripliridin ibaret). Erkin Sidiq nahayiti qisqa waqit ichide bu yéngi shirket ishlep chiqarmaqchi bolghan optikiliq apparatning layihisini ishlep chiqti. Silikon Jilghisidiki nurghun yuqiri téxnikiliq shirketlerde bashliq bolup ishlewatqan Iranliqlar bar bolup, Méhrdad Amérikida chiqidighan Iranliqlarning bir jorniligha mes'ul bolghachqa, nurghun Iranliqlarni tonuytti. Shunga Méhrdad bilen Erkin Sidiq ikkisi pul meblegh salidighan shirketlerdiki Iranliqlar bilen körüshüshke bashlidi. Lékin, nurluq-tala xewerlishish sanaiti nahayiti téz sür'ette towen'ge qarap méngiwatqan bundaq bir sharaitta, bir ikki ayning ichidila yéngi qurulghan shirketke meblegh élish mumkin emesliki éniq boldi. Shuning bilen 2002-yilining axiri bu shirketmu mewjud bolushtin toxtidi. Erkin Sidiq érishken bu shirketning pay-chékimu bir quruq san'gha aylandi.

(5) JPL ("Jet Propulsion Laboratory")

JPL dégen isim toghrisida töwendiki tor bétide bir qisim uchurlar bar:

http://www.meripet.com/Kainat/JPL.htm

2004-yili 1-ayning 1-küni Amérikining bayram küni bolup, bu kün bir Shenbe künige toghra kélip qalghachqa, JPL kéyinki düshenbe küni (yeni 1-ayning 3-küni) ni bayram küni qilip békitken idi. Shunga Erkin Sidiq 1-ayning 4-küni JPL gha ishqa keldi. Etigini kélip qarisa, JPL ning ichi Amérikidiki hemme chong memliketlik téléwizor istansisilirining muxbirliri we üstide anténnasi bar signal tarqitish mashiniliri bilen liq tolup kétiptu. Erkin Sidiq bu ishlarni körüp intayin heyran qaldi we chongqur hayajan'gha chömdi. Kéyin ishxanisigha bérip bashqilardin sorap, esli ehwalni bildi: JPL bilen NASA Marsqa mangdurghan "xislet" (In’glizche "Mars Eploration Rover - Spirit") namliq Marsni tekshürüsh mashinisi 1-ayning 3-küni Marsqa saq-salamet qon'ghan bolup, bu muxbirlar ashu ish toghrisida xewer teyyarlash üchün JPL ge yighilip qalghan iken.

Erkin Sidiqning JPL diki xizmet mensipi yenila "yuqiri derijilik optika énjéri" bolup, u bu idaride burun qilip baqmighan bir sahede yéngi ish bashlidi. Uning WaveSplitter shirkitide qilghini dunyadiki eng kichik, 4 mikrométir kengliktiki optika zapchisi bolsa, JPL de qilidighini dunyadiki eng chong, diamétiri bir qanche métir kélidighan alem téléskopi boldi. U ishni bir alem téléskopining téxnikiliq körsetküchini ishlep chiqirishtin bashlidi. Buningdin kéyin yasilidighan alem téléskoplirining asasliq eyniki tok arqiliq sheklini özgertkili bolidighan eynek bolup, ashu eynekni muwapiq kontrol qilish arqiliq alem boshluqidiki we yer shari üstidiki körünüshlerni intayin ochuq resimge alghili bolidu. Hazir Erkin Sidiq yuqirida éytilghan yéngi tiptiki alem téléskopining téxnikiliq körsetküchidin bashqa, yene ularning yéngi layihisi we ularning asasliq eynikini kontrol qilishqa ishlitidighan algorisimi (hésablash usuli) bilen yumshaq détallarni tetqiq qilip chiqirish qatarliq ishlarnimu qiliwatidu. Hazir Erkin Sidiq tetqiqat élip bériwatqan alem téléskopidin 2013-yili qoyup bérilidighan "James Webb alem téléskopi (JWST)" bilen 2016-yili qoyup bérilidighan, üstide janliqlar bolush éhtimali bolghan bashqa pilanétilarni izdep tépishqa ishlitidighan TPF téléskopi qatarliqlar bar. Nöwette kainatni tekshürüsh üchün ishlitiliwatqan eng chong alem téléskopining ismi "Xubble (Hubble) alem téléskopi" bolup, u 1990-yili qoyup bérilgen. James Webb alem téléskopi alemge chiqirilghandin kéyin, Xubble ishlitilishtin toxtaydu. Erkin Sidiq 2006-yili TPF toghrisida özi élip barghan tetqiqat asasida 3 parche ilmiy maqale élan qildi. Bu yil TPF we bashqa tetqiqatliri asasida ikki xelq'araliq ilmiy doklat yighinigha 6 parche, we bir ilmiy tetqiqat jurniligha bir parche maqale mangdurup boldi. U hazir öz guruppisi ichidiki bir Yaponluq qiz we bir Yehudiy er kishi bilen birlikte eng qiyin téxnikiliq mesililer üstide tetqiqat élip bériwatidu.

Grién-Sidiq Algorisimi

Erkin Sidiq ötken yilning axiridin bashlap kontrol qilinidighan alem téléskopi téxnikisida bir chong yüksilish peyda qilidighan bir matématikiliq algorisim we uning kompyutér yumshaq détali üstide tetqiqat élip bérishni bashlighan bolup, yéqinda uningda zor muweppiqiyet qazandi. NASA bash idarisi bu algorisimni "NASA yéngi téxnologiye rékorti" (In’glizche "New Technology Records, NTR") gha kirgüzüshni qarar qildi. Hemde JPL özining bash idarisi bolghan Kaliforniye Téxnologiye Institutigha bu yéngi téxnika üstide bir patént élish toghrisida iltimas sundi. JPL bu yéngi algorisimgha bir isim qoymaqchi bolup, Erkin Sidiqtin uninggha "Sidiq-Grién Algorisimi" dep isim qoysa muwapiqmu, yaki "Grién-Sidiq Algorisimi" dep isim qoysa muwapiqmu, dep sorighanda, Erkin Sidiq Uyghurlarning merdlikige xas halda, "Grién-Sidiq Algorisimi" dep isim qoyush teklipini berdi. Bu yerdiki "Grién" dégen soz Erkin Sidiq élip bériwatqan yoqurqi projektning mes'uli "Joseph Green" (Yehudiy millitidin) ning isim familisi bolup, gerche tetqiqat ishlirining hemmisini Erkin Sidiq özi qilghan, hemde bu sahede élan qilin'ghan ilmiy maqalilerning hemmiside Erkin Sidiq birinchi aptor bolghan bolsimu, özige mushundaq pursetni yaritip bergen kishige yuquriqidek qilish arqiliq öz hörmitini bildürüshni muwapiq kördi. Erkin Sidiq özining mushundaq derijidin tashqiri tirishchanliqi we keng-qorsaq mijezi bilen izchil türde öz xizmetdashlirining hörmitige we etiwarlishigha ériship kelgen bolup, hazirmu uning ismi JPL diki 4 chong alem téléskopi projektisining hemmiside bar. Her qétim wezipige adem teqsim qilish bolghanda hemme projektning mes'ulliri Erkin Sidiqni taliship kéliwatidu.

Erkin Sidiq JPL de ish bashlighandin buyan JPL we NASA qilghan, yaki kainatta yüz bergen chong ishlarni öz waqtida Uyghurche yézip chiqiwatqan bolup, bu yazmilarni Biliwal tor béti munbirining "Kainattiki Ishlar" dégen sehipisi bilen Meripet tor bétining ilim-pen sehipisidin körgili bolidu. Bu sehipilerning adrési töwendikidek:

http://www.meripet.com/Kainat/0Kainat.htm

Erkin Sidiqning qizi Dilnare hazir Kaliforniye Shtat Uniwérsitétining "Northride" dégen sheherdiki shöbiside iqtisad kespi boyiche baklawér unwani üchün 4-yilliqta oquwatidu. Bu mektep eyni waqitta Erkin Sidiq magistirliq unwani üchün oqughan mekteptur. Dilnare 2006-yili 5-ayda oqughuchi xizmetchi (In’glizche "Student Intern") bolup JPL gha xizmetke kirgen bolup, hazirmu mushu idarining maliye bölümide heptisige 30 saet ishlewatidu (resmiy xizmetchiler heptisige 40 saet ishleydu). Dilnare ishleydighan bashqarma idare maliyisining 3 tin bir qismini, yeni yiligha 500 milyon dollardin artuq pulni bashquridu. Dilnaremu xizmetni yaxshi qilghanliqi üchün, JPL gha ishqa kirip 3 aydek waqit ötkende idarining "munewwer xizmetchi" dégen bir mukapatigha érishti. Hazir uning bölümidikiler Dilnaredin oqush püttürgendin kéyin mushu idaride resmiy xadim bolup ishleshni telep qiliwatidu. 2006-yili 12-ayning 14-küni Dilnare ishlewatqan bashqarma özining barliq xadimlirigha Amérikining bir bayrimi munasiwiti bilen bir ziyapet orunlashturup berdi. Ziyapetni qizitish üchün ular bir talant körsitish musabiqisi ötküzgen bolup, uningda Dilnaremu nomur körsetti. Bu musabiqide aldi bilen Erkin Sidiq sehnige chiqip, méhmanlargha Uyghur bilen Uyghur diyarini, hemde Dilnareni tonushturdi. U méhmanlargha "Dilnare 6 yéshida Amérikigha kelgen bolup, héch qandaq Uyghur medeniyitini körmey chong boldi. U birer Uyghurche usul mektipide oqup baqmighanla bolup qalmastin, uning üchün Uyghurlar yighilishida usul oynap béqish pursitimu eng köp bolghanda yiligha peqet birer qétimla boldi. Silerning hazir köridighininglar mana mushundaq bir Uyghur qizining yalghuz kishilik usuli. Dilnarening nurghun talanti bar. Men ularni bir-birlep sözlep olturmaymen. Bügün siler uning talantliridin peqet birinila körisiler. Qalghinini özünglar tesewwur qiliwélinglar" dédi. Uningdin kéyin Dilnare özi yalghuz Uyghurche usul oynap berdi. Dilnarening usuli tügep bolghuche, ziyapettikiler nechche qétim qizghin chawak chélip ketti. Dilnare buningdin kéyinmu JPL de chong paaliyetler bolghanda, u paaliyetlerge dadisi bilen Uyghurche tamaqlarni teyyarlap apirip, shu arqiliq Uyghurlarni teshwiq qilishni pilanlawatidu. Uning bölümidiki her bir kishi her Jüme küni nöwet boyiche bashqilar üchün etigenlik yémeklik teyyarlap ekélidighan bolup, Dilnare hazirghiche 3 qétim etigini ishqa bérishtin burun Aman’gül bilen Uyghur samsisi pishurup, ashu tamaqni apirip berdi. Dilnarening bölümidikiler bu samsini intayin yaxshi körüp kétip, bir qisim kishiler Dilnare tamaq ekélidighan künni öz kaléndarigha kirgüzüwaldi. Hazir tamaq ekilish nöwiti Dilnarege kelgende, Dilnare ishqa yétip barghiche uning ishxanisi aldida saqlap turidighanlarmu bar.

Yoqurqi resim: Erkin Sidiqning WaveSplitter shirkitidiki énjénérlik guruppisining bir qisim ezaliri.
Ongdin 2-kishi Erkin Sidiqning Yehudiy millitidin bolghan uzun mezgillik xizmetdishi we dosti
Alékis bolidu. Bu resim 2000-yili 12-ayning 4-küni shirketning bir tejribixanisida In’glizche
"polarization beam combiner" dep atilidighan bir optikiliq zapchasta bir chong bösüsh bolghanda tartilghan.

Yoqurqi resim: Erkin Sidiq "James Webb alem téléskopi" ning modélining qéshida.
Resimdiki modélning chong-kichikliki we qurulmisi 2013-yili alem boshluqigha
chiqirilidighan resmiy téléskopningki bilen opmu-oxshash. Bu resim 2006-yili 5-ayda
Florida shtatining Orlando shehiride tartilghan.

Yoqurqi resim: Erkin Sidiq JPL diki bir tejribixanida tejribe élip barmaqta.

Yoqurqi resim: Erkin Sidiq we uning qizi Dilnare 2006-yili Fizika Nobél mukapatigha
érishken alim, NASA ning "Goddard alemge uchush merkizi" ("Goddard Space Flight Center")
diki doktur John Mather ependim bilen birge. Bu resim 2007-yili 1-ayning 24-küni,
John Mather ependim JPL ke "Chong partlashtin Nobél mukapitighiche" dégen
mawzuda bir ilmiy doklat bérishke kelgende tartilghan. Bu mezmun toghrisida
tepsiliraq uchurgha érishish üchün mawu tor bétini ziyaret qiling:
http:// www.meripet.com/Kainat/JohnMather.htm

Yoqurqi resim: Dilnare JPL ning maliye bashqarmisi xadimliri uyushturghan bir "talant körsitish"
musabiqiside yalghuz kishilik Uyghur usuli boyiche nomur körsetmekte. Bu resim
2006-yili 12-ayning 14-küni tartilghan.

Yoqurqi resim: Erkin Sidiq ailisidikilerning hazirqi bir parche resimi. Bu resim ularning
Los Anjéléstiki öyining "aile öyi" ichide tartilghan.

Yoqurqi resim: Los Anjélés shehiridiki Uyghurlarning 2006-yili yéngi yil bayrimi yighilishining bir xatirisi.

---

© Copyright 2004 Uyghur Meripet Homepage