Biliwal Tor Bétining Tehrir Ilawisi:

Shundaq qilip "uyghur alimi erkin sidiq bilen söhbet"tin ibaret ilhambexsh eserning tor bétimizning maqaliler sehipiside bérilidighan qismi tamam boldi. Emma hazirghiche élan qilin'ghini söhbetning asasiy qismi, shundaqla ret tertip nomuri boyiche éytqanda aldinqi yérimi.

Qalghan soallargha erkin ependi dawamliq jawab béridighan boldi, soallargha toluq jawab bérilip bolghanda biz uni tézliktetorda PDF formatida, ULY we UEY yéziqida kitab qilip chiqirimiz. Eger imkaniyet yar berse, uni resmiy basma sheklide chiqirishimizmu mumkin, bu chet eldiki qérindashlarning mesliheti, shundaqla wetendiki tordashlarning ümidi.

Erkin ependining desleptin bashlapla bergen mukemmel hem etrapliq jawabliridin ilhamlinip chiqarghan soallirimiz tordashlirimiznimu razi qildi, chünki jawablar bizning tesewwur qilghinimizdinmu keng mezmunlarni öz ichige élip dawam qildi. Shundaq éytalaymizki, bu söhbet bizning pütkül hayat musapimizge ijabiy tesir körsitidu. Bu yerde biz erkin ependige yene bir qétim chongqur rehmitimizni bildürüsh bilen bille, "söhbet"ni axirlashti déyishke éghiz achmiqimizning tolimu qiyin'gha toxtighanliqini éytmay turalmaymiz, biz uning söhbetlirige hemishe muhtaj. Shunga biz buningdin kéyin tor bétimizni ishlesh jeryanida, tordashlirimizning rayigha yéqindin diqqet qilip, etrapliq jawab bérishke toghra kélidighan mesililer yoluqsa erkin ependining yardimige érishishni ümid qilimiz.

Erkin ependi we uning ailisige bext tileymiz.

Erkin ependige 2-türkümde jawap birishige yollan'ghan qalghan soallar töwendikilerdin ibaret:

1.Hazir junggo xelq'aradiki eng chong bazar dep qariliwatidu.junggo "gherbiy rayonni keng kölemde échish" stiratégiyisini yolgha qoyuwatidu. Sizche, bazar igiliki dewridiki junggo bazirini échish, put dessep turushta qandaq qilish kérek? Qandaq yolda mangghanda bu jehette téz ünüm yaratqili bolidu?

2.Aldinqi esrning 90-yilliridin bashlap shinjangda uyghur qatarliq az sanliq millet xususiy karxanichiliri köplep meydan'gha kélishke bashlidi, shughinisi, bu shirketler mehsulatlirini rayondin halqitalmidi. Sizche xususiy milliy karxanilar qandaq qilghanda sahedin, rayondin, chégridin halqiyalaydu?

3.Sizche, bir millet qudret tépishta aldi bilen iqtisadiy sahede özini namayan qilishi kérekmu? Nawada shundaq bolsa qandaq qilish kérek? Eksiche bolsichu?

4.Siz hazir ilim-pende alemge yürüsh qiliwatisiz. Wetendiki uyghurlar bolsa apiride bolghan shu jayining esli-weslini bilmes halette turuwatidu. Démekchi, sizning nezeringizdiki dunya bilen shinjangdiki uyghurlarning nezeridiki dunya heqqidiki qarash qarimu-qarshi. Siz bu obyéktip mesilige qandaq qaraysiz?

5.Sizche milletperwerlik, wetenperwerlik terbiyisining ehmiyiti barmu? Bu terbiyini balilardin bashlap tutush kérekmu-yoq?

6.Musteqil igilik tikleshke bolghan qarashliringiz qandaq? Qandaq qilghanda téz hem mustehkem igilik tikligili bolidu?

7.Islahat, échiwétish siyasiti yolgha qoyulghandin buyan dölitimizdin chet ellerge chiqip oquydighan uyghurlar köpeydi. Oqush püttürgendin kéyin bularning beziliri qaytip keldi, beziliri qélip qaldi, siz bu ikki mesilige qandaq qaraysiz?

8.Junggo maaripida, aliy mekteplerde ijtimaiy pen, tebiiy pen dep ayrilghan. Bizde yéqinqi 25 yildin buyan ijtimaiy pende oqughanlar heqiqeten köp boldi. Sizche tebiiy pende oqush alemning xojayini bolushning muqeddimisimu?

9.Millitimiz arisida "péshqedemler" özini köz-koz qilish, yashlarning utuqlirigha aktip, toghra baha bermeslik mesilisimu mewjut. Démekchi, bizning pishiwalirimizda bazar igiliki sharaitida ösüp-yétiliwatqan yashlirimizgha "keng qorsaq bolmasliq" mewjut, chet ellerning bu sahediki ishliri qandaq?

10.Hazir uyghurlarda chet ellerge chiqishqa qiziqidighan halet bar, hazir dölitimizde buninggha ilham bérish siyasiti bar. Shughinisi, bu jehette "köz qorqush" mesilisi éghir. Sizning bu jehettiki qarishingiz qandaq?

11. Amérikiliqlarning "sorun medeniyiti" heqqide ikki kelime sözlep ötemsiz?

Bu suallarning jawabi yiqin mezgil ichide tor bitkitimizde ilan qilinidu. Qedem teshrip  qilip turghaysizler.

Birinchi türkümdiki söhbitimiz tamam.

Söhbetning 2-Qismi Körüsh Üchün Bu Yerni Chéking

Esli menbesi: www.biliwal.com